Perşembe gününün bir diğer güzel sunumunu “Offline Web apps with Google Gears” ile Dion Almaer yaptı. Dion tıfıl ama bir o kadar da sempatik bir çocuk ve de yaptıklarından anlaşılan yetenekli bir yazılımcı. Dion sözlerine “Almaer” soyadının ve kendi ailesinin köklerinin 2. Dünya Savaşı’nda Belçika’ya kadar uzandığını geçenlerde onunla bağlantı kuran bir Belçika’lıdan öğrendiğini, bu nedenle de kendini bir şekilde oralı hissettiğini belirterek başladı. Google Gears ile web uygulamalarının herhangi bir duruma geçildiğinde de offline çalışabilmesini sağlayacak altyapıyı oluşturmaya çalışmışlar. Dion hali hazırda geliştirilmiş web uygulamalarının sihirli bir değnekle bir çırpıda offline çalışabilecek hale getirilmesinin imkansızlığından, uygulamaların temelinden itibaren offline çalışabilecek biçimde bir mimarisel yapılandırmaya tabi tutulmalarının gerektiğinden bahsetti. Hatta uygulamaların bütün servislerini offline desteklemenin bile mümkün olamayacağını belirtti.
Cuma gününün güzel bir sunumu Kanban hakkında idi. “A Kanban system for Software Engineering” adlı bu oturumda genel olarak Kanban sisteminden ve bunun yazılım projelerine uygulanmasından bahsedildi. Konuşmacı doğrudan kendi firmalarında uzun süredir uygulanan bu sistemle ilgili deneyimlerini bizimle paylaştı. Özünde aynı anda üzerinde çalışılan konu miktarını sınırlamaya ve müşteriye sürekli olarak faydalı bir çıktı üretmeye odaklanan bu sistemle çevik süreçlerin efektif biçimde yönetimi hedefleniyor. Sanırım ekibin üzerinde çalıştığı konuları olabildiğince sınırlandırması ve mümkün olduğunca birbirleri ile alakalı işleri bir arada yürütmeye çalışması ekip verimliliğini çok ciddi etkileyen noktalardan birisi olsa gerek. Pek çok iş ilanında malesef “aynı anda birden fazla iş ile uğraşabilecek yeteneklere sahip…” mealinde ifadelere rastlıyoruz. Ben bu tür ilanları gördüğümde bu firmaların projelerindeki işleri başarılı biçimde önceliklendiremediğini, çalışanlarına değişik konularla aşırı derecede yüklendiğini düşünüyorum. Gün içerisindeki context switch maliyeti hem çalışanın psikolojisi açısından hemde proje verimliliğine olumsuz etkisi yönünden ciddi olarak değerlendirilmeli.
Bir süredir yakından takip ettiğim konulardan biri de clustering ve virtualization çözümleriydi. Bu konudaki sunumları da kaçırmamaya dikkat ettim. Bu alanda önce çıkan iki firma ve bunların kendilerine has iki tür çözümleri var. Birincisi Terracotta. Terracotta ile ilgili Cuma günü Geert Bevin bir sunum yaptı. Geert Bevin RIFE ve orjinal continuation çözümüyle tanınıyor. Terracotta clustering problemini bytecode ve JVM düzeyinde manipülasyonlarla uygulama kodlarından bağımsız, uygulamaların mimarilerinde herhangi bir değişiklik gerektirmeden çözmeye çalışıyor. Siz shared edilecek nesnelerle ilgili Terracotta sunucusuna konfigürasyon dosyaları ile direktifler veriyorsunuz, Terracotta sunucusu da bu nesnelerin yaratılmasını, erişimlerini JVM düzeyinde kendisi yönetiyor. Terracotta’nın aksine Gigaspaces ise clustering probleminin ancak mimarisel değişiklikle sağlıklı biçimde çözülebileceğini iddia ediyor. Gigaspaces ile layered sistemler her biri kendi başına bir application/data processing unit şeklinde spacelere dönüştürülüyor. Böylece sınırsız derecede ölçeklenebilir sistemlere sahip olmak mümkün oluyor. Bu arada Gigaspaces’da “spring enabled” olmakla kendini ön plana çıkaran firmalardan. Açıkçası her bir çözümün farklı yerlerde avantajları ve dezavantajları olabilir. Ancak mevcut uygulamalardaki bazı performans ve ölçekleme sorunlarını, özellikle HttpSession clustering gibi yaygın problemleri çözmede Terracotta daha pratik bir çözüm gibi gözüküyor. Ayrıca Pazartesi akşamı Gigaspaces firmasının Ar-Ge bölüm şefi Guy Nirpaz dağıtık sistemlerin geliştirilmesinde çevik yöntemleri uygularken edindikleri deneyimleri paylaştığı bir BOF düzenledi. BOF’daki ana fikir bu tür sistemlerin entegrasyon testlerinin olabildiğince erken gerçekleştirilmesi, her bir iterasyona sistem entegrasyonu işlerinin de yayılması gerektiği oldu.
Hafta boyunca bir diğer ilginç etkinlik de oturumların yapıldığı salonların bulunduğu yere konan yazı tahtaları oldu. Katılımcılar bu tahtalarda pek çok değişik fikri, isteği, eleştiriyi paylaştılar. Kendilerince anketler düzenlediler. Java7 de yer almasını istedikleri özelliklerden bahsettiler, bunlar için oylama yaptılar. Halihazırda hangi web framework’ü kullanıyorsunuz sorusuna verilen cevaplar ilginçti. Struts ve Spring MVC at başı gittiler. Struts az biraz daha önde yer aldı. Bunları hemen arkalarından JSF takip etti, hatta hafta sonuna doğru her üçü de birbirlerine çok yakın hit almışlardı. Tapestry ve Webwork ise çok daha gerilerde kaldılar. Annontation’larla ilgili yazılan yorumlarda çok ilginçti. @AnnotationsWillKillYou bunlardan birisiydi. Gerçekten’de olur olmaz yerde Annontation kullanımı, XML konfigürasyon dosyalarından kurtulmak amacıyla Annotation’lara sarılmak java programcılarının başına iş açacağa benziyor. Örneğin, Bob Lee’nin JSR-229 Web Beans sunumundaki bir örnekte yarım sayfa annotation’a sahip bir sınıf tanımı karşısında salondakiler kendilerini gülmekten alamadılar.
Bu seneki konferansta Türkiye’den gelen diğer arkadaşlarla beraberdik. Bir hafta boyunca hem Antwerp gecelerine aktık hem de değişik ülke mutfaklarını test etme fırsatı bulduk. Merkez istasyon yakındaki Mısır ve Lübnan lokantalarını herkese tavsiye edebiliriz. Ama Lübnan restoranında demleme çay sanarak istediğimiz “mount tee” hariç.
Bir hafta boyunca Lipton sallama çayını içmekten bunalmış arkadaşlardan birisi menüde “mount tee” ifadesini görünce bu olsa olsa demleme çaydır diye atladık, ama çay niyetiyle neredeyse bal şerbetinden daha tatlı bir sıvı servisi yapıldı. Bunların yanında 2005’de çok hoşuma giden Hint lokantası’nın yerinde yeller esiyordu. Bir de GroteMarkt denen yerdeki Giovanni İtalyan pizzacısına gittik. Pizzalar ve ortam gerçekten muhteşemdi.
Hafta boyunca arkadaşlarla Javapolis’deki oturumları değerlendirirken konuştuklarımızdan biri de neden buna benzer organizasyonların Türkiye’de de yapılmadığı idi. Bu tür organizasyonları dışarıda gördüğümüzde benzer soruları zaman zaman kendimize sorarız. Amacım klişe sözler üretmek değil. Ancak yaklaşık 3200 kişinin katıldığı Avrupa’daki Java ile ilgili en büyük organizasyonlardan birisi olan Javapolis’in düzenlendiği ortam ile ilgili birkaç tespitte bulunmak istiyorum. Konferanslar Metropolis adındaki bir sinema kompleksinde yapılıyor. Burada 25-30 civarında değişik büyüklükte sinema salonları var. Bu salonlardan 5 tanesi bir hafta boyunca bu organizasyon için ayrılıyor. Salonlardaki ses, ve oturma düzeni gerçekten mükemmel. Bütün oturumlar anında videoya alınabiliyor ve içerik dev ekrana yansıtılabiliyor. Konferans’ın düzenlendiği Antwerpen “Avrupa’nın ulaşım hub”ı olarak nitelendiriliyor. Kara, deniz ve demir yolları’nın kesişim noktası. Bu nedenle Avrupa’nın pek çok yerinden katılımcılar çok kolay biçimde buraya gelebiliyorlar. Hatta Hollanda’dan günü birlik gelip oturumlara katılanları bile görmek mümkün. Şehir içi toplu taşıma sistemi de çok güzel, tren, tramvay ve otobüslerle şehirde istediğiniz yere rahatlıkla gidebiliyorsunuz. Hatta Belçika içindeki pek çok değişik bölgeye ulaşım bile şehir içi ulaşım kadar kolay diyebiliriz.
Konferans sonunda iki günlüğüne Antwerp’den ayrılıp Brügge ve Oestende şehirlerini de dolaşma fırsatım oldu. Cuma günü Antwerp’den trenle Brüj’e geçtim. Brüj şehir merkezindeki hotel fiyatları çok yüksek olduğu için biraz şehir dışında Jabbeke yakınlarında bir kır evinde kalmayı tercih ettim. Brüj Belçika’nın en tarihi yerlerinden birisi ve çok hoş bir şehir. İnsanlar hala 16, 17. ve 18. yy’dan kalma evlerde yaşıyorlar. Brüj sokaklarında dolaşırken üzerinde 1795 yazan küçük bir evden bir yaşlı amca çıktı, bahçesi ile ilgilenmeye koyuldu. Belki de büyük büyük… babasından kalan bu evde ömrünün son dönemlerini yaşıyordur. İnsanların geçmiş ve şimdiki zaman arasındaki bağlarının korunması açısından Brüj çok güzel bir örnek.
Brüj şehir merkezinde dolaştım, kanal turu yaptım ve saat kulesine tırmandım. Ayak üstü birşeyler atıştırdıktan sonra bir arkadaşımın tavsiyesi ile kıyı şehri Ostendeye gitmek için yola koyuldum. Ostende Brüj’den trenle 10 dk mesafede. Ancak cumartesi günü trenlerde grev vardı ve sadece çok az noktaya tren seferi düzenleniyordu. Bende otobüs ile gitmeye karar verdim. Malesef otobüs neredeyse kıyı şeridindeki her bölgeyi dolaşıp Ostende’ye 1.5 saatte vardı. Şehirde biraz dolaştım, okyanus kıyısına gittim. Akşam bir restoranda yemek yedikten sonra Brüje dönmek için otobüs terminaline geçtim. Ama Brüj’e giden son otobüsü kaçırmışım. Trenler de grevde olduğu için tam Ostende’de mahsur kaldım diye düşünürken Belçika’daki otobüs hatlarını işleten Lijn’de görevli bir bayan ve bir vatmanın yardımı ile iki buçuk saatlik maceralı bir yolculuğun ardından Brüj’e geri dönebildim.
Tramvay vatmanı Jan adında 20 senedir Belçika’da yaşayan bir İngilizdi. Lijn hattındaki bayanla birlikte benim için Brüj’e bir yol haritası çıkardık. Önce Jan ile birlikte tramvayla Knokke’ye gidecektim. Ardından WestKapelle’ye otobüs ile geçip,oradan da Roterdam’dan gelip Brüj’e giden bir otobüs ile devam edecektim. Belçika’daki toplu taşıma araçlarının dakikliği gerçekten takdir edilecek düzeyde, en azından Türkiye ile kıyaslandığında imrenilecek düzeyde. Lijn hattındaki görevli elindeki zaman çizelgesinden 20:00 da WestKapelle’deki otobüs kalkıyor, 20:16’da Roterdam’dan gelen otobüs’e bineceksin diyordu. Gerçekten de bütün araçlar tam zamanında geldiler ve ben akşam 21:30 civarı AvondLijn diye tabir edilen gece otobüsüleri ile hotele geri dönebildim. Vatman Jan’a o akşam bana yardımlarından dolayı ne kadar teşekkür etsem azdır.